Kuantum fiziği bilim adamı
Işık seviyesinin gürültü ölçümünü gerçekleştirdi.
O şimdi Profesör…
Mete Atatüre (19 Şubat 1975 doğumlu genç bilim adamı), Türk fizikçi ve akademisyen.
Cambridge Üniversitesi Fizik bölümünde öğretim üyesidir. Kuantum fiziği alanında çalışmaktadır. Işığın doğasını daha iyi anlamak üzere çalışmalar yapan Mete Atatüre, 2015 yılında ölçülmesi imkânsız olarak kabul edilen ‘ışık seviyesinin gürültü ölçümü’nü gerçekleştirmiştir.
Ortaöğrenimini Gazi Anadolu Lisesi’nde, yüksek öğrenimini Bilkent Üniversitesi Fizik bölümünde tamamladı (1996). Boston Üniversitesi Kuantum Görüntüleme Laboratuvarı’nda doktora yaptı.
2002-2007 yılları arasında Zürih Federal Teknoloji Enstitüsü Kuantum Fotonik Grubu’nda Ataç İmamoğlu ile çalıştı. 2007’de Cambridge Üniversitesi, Cavendish Laboratuvarı’nda öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı. 2011 yılında doçentlik ünvanını kazandı.
Genç Türk bilim adamının gurur duyulacak öyküsü ise şöyle:
Cambridge Üniversitesi’nde kuantum fiziği üzerine çalışan Doç. Dr. Mete Atatüre ölçülemez denilen ışığın sesini ölçtü. Atatüre’nin bu büyük başarısı önde gelen bilim dergileri tarafından duyuruldu.
Doç. Dr. Mete Atatüre henüz 40 yaşında… Bilim dünyası bugünlerde Atatüre’nin tarihi başarısını konuşuyor. Ölçülmesi imkânsız olarak kabul edilen “ışık seviyesinin gürültü ölçümü”, Dünya’nın en önemli ve en başarılı üniversitelerinden biri olan Cambridge Üniversitesi’nde kuantum fiziği üzerine çalışan Doç. Dr. Mete Atatüre tarafından başarılı bir şekilde ölçüldü. Atatüre’nin bu büyük başarısı önde gelen bilim dergileri tarafından duyuruldu.
Yıllardan beri kuantum fiziği üzerine çalışmalarını sürdüren Doç. Dr. Mete Atatüre, ölçülmesi imkânsız olarak kabul edilen ‘ışık seviyesinin gürültü ölçümü’nü başarıyla yaparak tarihi bir başarı gerçekleştirdi. Atatüre, ölçümünü “ışığı sıkıştırma” isimli yöntemle gerçekleştirdi ve bu esnada atomdan 100 kat daha güçlü olan bir süper atom elde etti.
“35 yıldır uygun deney koşullarında üzerinde çalışılıyordu”
“Bu çok küçük ama çok temel kuantum etkiyi gözlemleyebilmek için önce doğal atom yerine, kuantum nokta dediğimiz yarı-iletken nanomateryal kullandık. Böylece ışıkla etkileşimi tek bir atomdan 100 kat daha fazla olan bir ‘süper atom’ elde etmiş olduk. Yıllardır gözlenemeyen bu kuantum gürültüsünü böylece net bir sekilde ortaya çıkardık. Yani, tam karanlıkta bile her daim var olduğunu düşündüğümüz temel gürültü seviyesinin, o karanlığa çok az miktar ışık eklediğimizde düşürülebileceğini ispat ettik. Bu etkinin var olabildiği deney koşullarında gürültü ölçümü 35 yıldır çok denenmesine rağmen başarılamamıştı. Bunun ana sebebi olarak, etkinin var olduğu ışık seviyesinin gürültü ölçümü için çok az olmasıydı.”
Ortaokulda en ısınamadığı dersten tarihi başarıya!
Mete Atatüre, 1975 yılında doğdu. Siyasetçi bir baba ve ressam bir annenin çocuğu olan Atatüre, babasının mesleği nedeniyle ilkokulu dört farklı okulda okudu. Bilim ve sanat odaklı sohbetlerin içinde büyüyen Atatüre, ortaokula geçtiğinde ailesi ile birlikte Amerika’ya taşındı.Ortaokulu Amerika’da okuyan Atatüre’nin, o yıllarda en ısınamadığı ders Fizik’ti. Bu durumun farkında olan Fizik öğretmeninin hediye ettiği bir kitap sayesinde Fizik dünyasının harikalar diyarı olarak bilinen kuantuma merak saldı. Lise eğitimi için tekrar Türkiye’ye dönen Atatüre’nin hedefinde Fizikçi olmak vardı. Amacına giden yolda tercihini Bilkent Üniversitesi Fizik Bölümü’nden yana kullandı. Atatüre, 1998 yılında Bilkent Üniversitesi Fizik bölümünden mezun oldu. Atomsal, Mezoskopik ve Optik Fizik Grubu başkanı olduğu Cambridge Üniversitesi’ne ise 2007’de geldi. Doçent unvanı aldığı bu üniversitede, on beş kişilik ekibiyle yeni teknolojiler geliştirme üzerine çalışmalar yürüttü.
