Yusuf Akçura 1904 yılında yazmış olduğu Üç Tarz-ı Siyaset adlı makaleyle Osmanlı İmparatorluğu’nda Türkçülük politikasının uygulanması gerektiği fikrini ilk kez ileri süren kişi olmuştur.
II. Meşrutiyetin ilan edilmesinden dört yıl öncesine kadar, ülkede kötüye gidişe dur demek için çare yolları arayanların hiçbiri, çözüm yolu olarak Osmanlıcılık ve İslamcılık çerçevesinin dışına çıkamamıştı.
Akçura, eserinde Osmanlıcılık ve İslamcılık politikalarına alternatif olarak Türkçülük politikasını ileri sürmüş, her üç politikanın da fayda ve mahzurlarını ayrıntılı ve sistematik bir şekilde ortaya koymuştur.
Dolayısıyla Akçura bu makalesiyle Osmanlı İmparatorluğu’nda Türkçülük politikasının uygulanmasını açık ve net bir şekilde ilk ortaya kişi olmuştur.
Kendisinin Milliyetçilik fikirlerinin tam olarak şekil aldığı Paris’teki öğrenimini bitirdikten sonra Rusya’daki Türk ve Müslümanlar için özellikle siyasi alanda faaliyetler yürütmüştü. Bu yoldaki çalışmaları belli bir noktaya gelmiş olsa da Çarlık Rus yönetimi ile Türk ve Müslümanlar arasındaki güç eşitsizliği onları bu mücadelede yenik çıkarmıştı.
1908’de II. Meşrutiyet’in ilanından hemen sonra İstanbul’a gelen Akçura, buradaki Türklerin millî benlik anlayışının zayıf olduğunu görmesi üzerine kültürel alanda Türkçülük faaliyetlerine yoğunlaşmış olmalı. Akçura, bu yolda özellikle “Türk Yurdu” ve “Türk Ocağı” nda ciddi çalışmalar yürütmüştür.
Yıllarca savunduğu fikirler Trablusgarp ve Balkan Savaşlarından sonra iktidarın da yönetim anlayışıyla ortaklık oluşturmuş, hatta I. Dünya Savaşı’ndan sonra Anadolu’daki işgallerden sonra Mustafa Kemal’in önderliği ve rehberliğinde başlayan Millî Mücadele’de, milliyetçilik ve halkçılıkla etkisini göstermiştir. Onun fikirleri, millî bir devlet kurulduktan sonra ülkenin iktisadının ve tarihinin de millî esaslara dayanması konusunda aydınlatıcı olmuş ve bu dönemde uygulanacak politikalar belirlenirken ciddi faydaları olmuştur.
Yeni kurulan millî devletin şekillenmesinde önemli rol oynayan aydınlar arasında yer alan Akçura 11 Mart 1935’te aramızdan ayrıldı.
Kaynak: Ercüment Berk, Yusuf Akçura ve Fi̇ki̇rleri̇
