Bunu Biliyor muydunuz?…
Yıl 1932 Sabahattin Ali, Aydın’dan sürgün olarak Konya’ya öğretmen olarak gönderilir. Burada, kendisini tarihçi olarak bildiğimiz yerel Yeni Anadolu gazetesinin sahibi Cemal Kutay’a uğrar. Elindeki ”Kuyucaklı Yusuf” romanını gösterir.
Romanı inceleyen Kutay, hemen yayınlanması için Sabahattin Ali ile anlaşır. Romanın yaklaşık 20 bölümü yayınlanır, bu süre içinde çok beğenilir ve gazetenin tirajı beklenmedik oranda artar.
Ancak, Sabahattin Ali, bir türlü telif hakkını alamaz. Kutay’a uğrar ödeme yapmaması halinde romanın devamını vermeyeceğini. söyler. Bunun üzerine, Kutay, ”Vereceksin azizim, vereceksin. Senin bundan vazgeçmen demek, başına çok işler açılması demek” diye üstü kapalı tehditte bulunur. Ama Sabahattin Ali, tavrından vazgeçmez, romanın devamını vermez.
Aradan bir hafta geçmeden, kapısına dayanan polis bir mahkeme ilamını eline tutuşturur, hakkında komünizm propagandası gerekçesiyle dava açıldığını öğrenir.
Mahkemeye çıkar, Cemal Kutay’ın tanık olarak gösterdiği 3 arkadaşı Sabahattin Ali ile bir araya geldiklerinde komünizm propagandası yaptıklarını söylerler. Mahkeme hemen kararını verir ve 14 ay hapis cezasına çarptırılır.
NOT: Bunu yazarken 1933’te Nazi Almanyası’nda Hitler’in uyguladığı yıldırma, sürgün, tutuklama ve kıyımları aklıma geldi de, hatırlatayım dedim, ama bugün de durumun bundan farklı olmadığını görmemek elde değil…
Bayram Yaşlı
