Okuyup fikrinizi yazar mısınız? KRİZ ve DÜŞÜNCELER… Usta gazeteci ve ekonomist Celal Pir yazdı

Celal Pir

Dolar yükselirse yükselsin bir şey olmaz.
Faiz enflasyonun sebebidir.
“Faizi indirelim enflasyon insin” gibi söylemler devam etti…
Geldiğimiz noktada… yani sonuçta….piyasa Türkiye’nin gözünün yaşına bakmadı…
Kur aldı başını gitti…
Şirketlerimiz fasulye fiyatına indi…
Ödemeler yapılamaz… fiyatlar oluşamaz hale geldi…
Daha da zorlarsak üretimin hangi fiyattan yapılacağı bile konuşulacak, iş daha da bozulacak ..

PEKİ BU SADECE TÜRKLERİ CEZALANDIRMAK İÇİN YAPILDI?…

Elbette hayır. Aslında piyasa “hata yapan her ülkeyi cezalandırır…”
Piyasa; hata yaparsa Almanya’nın da… Fransa’nın da…
Amerika’nın da…
gözünün yaşına bakmaz.
Zaten 2008 yılında Amerika’nın da gözünün yaşına bakmadı. Krize girdi ABD…
İşte zaten biz, bu durumu anlayamadık gitti.

Biz duygusal bir millet olduğumuzdan piyasayı da canlı gibi düşünüyoruz.
Oysa piyasa matematik birşey cansız… duygusuz ve rasyonel…
ve Piyasa hata yapanı cezalandırıyor…
Biz bunu anlayamazsak piyasayla ayrı düşeriz ve cezamız katmerlenerek sürer…

ÖRNEK VERELİM

Mesela “Dolar endeksine” bakmak lazım… Ne için derseniz, söylüyeyim….
dünya ekonomilerinin birbirine kıyasla durumunu anlayabilmek için bakmak lazım.

Dolar endeksi, Dolar’ın diğer para birimleri karşısında değerini göstermektedir.
1973 yılında Bretton Wood’s sisteminin kaldırılması ve esnek kur sistemine geçilmesi ile birlikte oluşturulmuştur.

Endeks, Japon Yeni, Euro, Kanada Doları, İngiliz Sterlini, İsveç Kronu ve İsviçre Frangı’ndan oluşmakta ve geometrik ortalama yöntemiyle hesaplanmaktadır.

Başlangıç değeri 100 baz puan kabul edilmiştir. Şu anda 96 civarında…
bu 2000li yılların başında 120’ye kadar çıktı.
Sonra 80’lere kadar geriledi..
Son 5-6 yıldır Amerika parasal genişlemeyi durdurduğundan bu yana yükseliyor.
105’lere kadar çıkacak gibi görünüyor..
Ve şimdi de sürekli yükseliyor.

NE OLUR?
Bu endeks yükselirken biz bu duygusal söylemlerle ekonomi yönetirsek….

TL değer kaybetmeye…
Dolar artmaya…
Bizim enflasyon düşecek derken tersi olmaya, yükselmeye…..
Devletin faizi düşürme isteğine rağmen faiz piyasa faizi artmaya…
Türkiye daha büyük bir ükü altına girmeye DEVAM EDER….
Hatta hammadde fiyatları artar…
Ekonomi DONMAYA başlar..

Hatta Yabancı yatırımcı da uzak durur, kaçar…
Bakın, 3-5 ay önce dolar 4 lira civarındaydı.
Adam gelse parasını 1 yıllık tutup yüzde 15 faiz alacaktı…
Parası 2019 ilkbaharında 4 lira 60 kuruş olacaktı… oysa bugün dolar 6 lira 40 kuruş…
Yani parası 3-5 Ayda % 40 erimiş…

Olan şu, adam Türkiye’ye güvenecek ve parasını pulunu kaybedip kıs kıs geri gidecek…

Şimdi soru şu….
SİZ BÖYLE BİR ÜLKEYE YATIRIM YAPAR MISINIZ?

Örnek ortada… zaten bu yüzden piyasanın duyguları yoktur diyoruz…
Ekonominin ilk ve temel gerçekleri bunlar… ve ne yazık ki; biz bunlarla savaşıyoruz…

AKIL TERİ dökeceğimize….
Teknoloji ile sevişeceğimize….
Biz ekonomide tekerleği yeniden keşfetme peşindeyiz..
Hatta bırak tekerleği…
Biz dünya yuvarlak mı kare mi onu tartışıyoruz….

ÖZETLE SADECE ZAMAN KAYBEDİYORUZ…

Bakın Amerika faiz attırıyor…
Dünyanın en büyük şirketleri orada…
onlar bu artışı haram-helal ikileminde değil,
kazanç-kayıp ikileminde ele alıyor…
Ona göre önlem alıyor….
O yüzden onlar sarsılsa da, güçlenerek, büyüyerek krizleri aşıyor…

Biz ne yapıyoruz….
Faiz canlıymış…
Enflasyon canlıymış…
Matematik canlıymış, sana bana göre değişirmiş zannediyoruz…..
2 kere 2’nin kaç edebileceğini tartışıp zaman kaybediyoruz…
ASLINDA Boş işlerle uğraşıyor ve kendi kendimizi cezalandırıyoruz….

Elin oğlu ordumuz insansız olacak diyor… sadece robotik silahlar değil, Robot askerler olacak diyor…
Kafasını ekonomisini buna yoruyor…
Biz ise son 10 yıldır bedelli askerliği tartışıyoruz…
Arada dağlar kadar fark var…

Mars’ta koloni kuracağım diyor…
Dünyada değil Mars’ta bilgi akışını, interneti planlıyor…
Endüstri 4.0 dönemini aşıp Endüstride 5.0 dönemine geçiyor…
Karanlık fabrikalar döneminden, sadece kağıt mendilden otomobile kadar ürün yapan değil, fabrika yapan düşünüp planlayan robotları devreye sokuyor…
Arada dağlar kadar farklar var…

ÖZETİN ÖZETİ…

ARTIK İNSANLIK…
“FAİZ ENFLASYONUN NEDENİDİR…
YOK EFENDİM DEĞİLDİR….” tartişmasını çoktan aştı..

100 yıl önce bu tartışma bitti…
kitaplar yazıldı…Bizler üniversitelerde bu kitapları okuduk, öğrendik….

ENFLASYON-FAİZ…
ASARIM-KESERİM TARTIŞMASINI BIRAKMAZSAK…

TEKNOLOJİ-İLİM-BİLİM PEŞİNDE KOŞMAZSAK…

PARAMIZ PUL OLUR
EMEKLERİMİZ HEBA OLUR
VE DAYAK YEMEYE DEVAM EDERİZ…
Sevgi ve saygılarımla…
Özgür Demirtaş’tan esinlendim…

Celal Pir