CAĞALOĞLU KÖKENLİ 1 MESLEK İŞ KOLU..
İlginç bir tarihi geçmişi var dolmuşçuluğun..
1929 yılında yeni kıtada patlak veren ekonomik kriz ile eş güdümlü olarak ülkemizde ortaya çıkan bir olgu..
Aynı güzergahtaki dört yolcunun 1 taksiye binmesiyle başlayan dolmuşculuk öyküsünü hayata geçiren kişi ise aslında bir aşçı!..
Cağaloğlu’nda bir lokantası olan aşçı Halit, kriz yıllarında işleri kötüye doğru gitmeye başlayınca ailesini geçindirebilmek için ek iş yapmaya karar vererek taksi şoförlüğüne de soyunur..
Krıtik geçen 30’lu yılların başında en hatırlı ve varsıl müşterileri bile artık taksi kullanamayacaklarını söylerler..
Taksicilik yapan diğer meslektaşları gibi Aşçı Halit, bu işin de iyiye gitmediğini, hatta bazen siftah bile edemediğini görünce kara kara düşünür ve bir çözüm yolu arar.
Sonunda söyle bir çare bulur; aynı yöne giden dört müşterisine taksi ücretini aralarında paylaşmayı önerir.
Bu teklifi beğenilir ve ortak kabul görür..
Böylelikle Eminönü – Nişantaşı hattındaki ilk dolmuş seferleri de başlamış olur..
”Hadi beyler Eminönü 10 kuruş, dakikada kalkar beyler. Beklemeden gider beyler. Eminönü 1, 10 kuruş.. Haydi beyler Eminönü 1 kişi. Hemen gidiyoruz!.” tiradına da başlandı..
Sene 1934’e gelinir..
İstanbul’da. varlıklı şahısların, hususi son model Ford’larına bindiği ve çoğunluk kitlenin Talimhane’den Eminönü’ne kadar 60 kuruş yol parası verdiği günlerde, Halit çığır açar..
Talimhane ile Eminönü arasında 1 kişiyi 60 kuruşa taşımak yerine, 5 kişiyi 10’ar kuruştan götürmek, o güne dek görülmüş olay değildi..
Dolmuşa dönüştürülen araçların en popüler markaları Plymouth, Dodge, Ford ve Buick’ti..
Yıllar sonra ise ilk dolmuş resmi tarifesi 1954’te gerçekleşir..
Ali Bilge Hasdemir
