Almanlara sahnede faşizmi dersi.. Frank Zappa sahneye çıkar bir stat dolusu seyirciye bağırır.. (Bilinç altında yatanları ortaya böyle çıkartır)

Yazar
Arka Güverte
-
Hafta sonunuz hayırlı olsun..
İlginç bir öykü anlatmak isterim size..
Gerçek yaşanmış bir olay olan ironik öykümüz şöyle gelişir;
Zaman dilimi; Seksenli yılların başları..
Olay yeri; Berlin Olimpiyat Stadyumu..
Alman müziksever gençler, hınca hınç doldurmuş olimpik stadı..
Çünkü yirminci yüzyılın en önemli filozof müzisyenlerinden biri olduğu tüm eleştirmenler ve geniş kitlelerce kabul gören Frank Zappa, bir stadyum konseri verecek..
Ancak ortada önemli bir sorun var..
Konser saatine çok az zaman kalmasına karşın sanatçı ortalarda yok, bir telefon, ses seda da yok!..
Aradan yarım saat, bir saat, bir buçuk saat geçiyor, yok yok yok!.
Nihayet tam iki saat sonra teşrif ediyor hazret..
Ağır adımlarla sahneye çıkıyor, mikrofonun önünde durup seyirciye doğru bakıyor.
Sonra sağ eliyle bir Nazi selâmı çakıveriyor ve birden; “Heil Hitler!.” diye bağırıyor!.
Stadyumda ölüm sessizliği…
Berlinli izleyicilerin gözleri faltaşı gibi açık, hepsi şaşkın..
Yavaş yavaş bir homurtu yükselmeye başlıyor.
Sahnedeki adam ise hiç oralı değil.
Tekrar çakıyor Nazi selâmını;
“Heil Hitler!.”
Seyircilerin bir bölümü aynı şekilde şekilde cevap veriyor ona. Ama sanatçı yetinmiyor, hâlâ memnuniyetsizdir..
Daha sert bir Nazi selâmı veriyor ve bağırıyor avazı çıktığı kadar; “Heil Hitler!..”
Bu sefer seyirci hazırlıklı..
Stadyumun yarıya yakını sahnedeki müzisyenin söylediği şeyi bir ağızdan tekrarlıyor.
Ne var ki, bir türlü tatmin olmuyor Frank Zappa..
Karşısındaki binlerce kişiye ters ters baktıktan sonra yine veriyor o selâmı, yine bağırıyor: “Heil Hitler!..”
Kitle artık kıvama gelip atemcit pilavını kavramış, ne yapması gerektiğini anlamış durumda..
Hep bir ağızdan; “Heil Hitler” diye bağırarak cevap veriyorlar, bütün stadyumu inleterek.
Bir sessizlik hüküm sürüyor..
Dahası, gergin sessizlik anı birkaç saniye kadar daha sürüyorken..
İşte o an büyük müzisyenin kararlı sözleri sessizliği bozuyor;
“Ey Almanlar, gördüğüm ve anladığım kadarıyla siz hâlâ akıllanmamışsınız!..
Yok size konser monser !..”
Döner arkasını ve çekip gider o sahneden..
*
Zappa’nın tepkili olduğu en hassas konu, faşizm ve totaliter rejimler..
O, daima insanların baskı altında ve tek tip insanlar değil; duygu ve fikirlerinde özgür, davranışlarında bağımsız bireyler olmasından yanadır..
Bu nedenle toplu faşizm testi de, jesti de, resti de doğal olarak sert, bilinç altlarına yatana kalıcı ders verme amaçlı!.
Sürü psikolojisini ve kitlenen direncini sınamakla yetinmiyor..
Kafaların ardındaki köhne bir yerlerde saklanmış gizli ajandayı ortaya çıkarmakla, hiç de yanılmadığını anlayarak tezini kanıtlamış oluyor zaten..
Esenlikler dilerim.. (faşizmsiz)

Ali Bilge HASDEMİR
Gazeteci

Ali Bilge Hasdemir

Frank Zappa kimdir?

Frank Vincent Zappa Jr. (d. 21 Aralık 1940, Baltimore, Maryland – ö. 4 Aralık 1993) Amerikalı gitarist, şarkıcı, besteci.

Sicilyalı bir baba ve Fransız-İtalyan bir annenin oğlu olarak dünyaya geldi.
Önceden kendi halinde babasının davulundan sesler çıkartmaya çalışan Zappa, tam okulun grubunda davul çalmaya başlamıştı ki, 1955 yılında yerleştikleri Lancester, Kaliforniya’da ilk gitarını edinir ve davulu bırakarak, biraz geç sayılabilecek bir yaşta, 17 yaşında gitar çalmaya başlar.
Bu yıllarda yazdığı ve o yıllardaki mutsuzluğu ile yalnızlığından dem vurduğu “I Was a Teenage Maltshop” isimli yapıtı, daha sonraları “Dünyanın İlk Rock Operası” olarak müzik literatürüne geçmiştir.

Asosyal bir yapıya sahip olması ve çok fazla arkadaşı olmaması sebebiyle neredeyse tüm zamanını evinde gitarıyla başbaşa geçirir ve kısa sürede büyük ilerleme gösterir ve ilk grubu Blackouts’u, henüz Lise 1. sınıf öğrencisiyken, 1956 yılında kurar.
Bu grupta, daha sonra profesyonel yaşantısında da uzun yıllar birlikte çalışacağı Captain Beefheart ismiyle bilinen Don van Vliet de yer alıyordu.

1958 yılında liseyi bitiren Zappa, müzik eğitimi görmek için konservatuvara kaydolur fakat daha okula başladığı dönem, okulun kendisine göre olmadığına kanaat getirerek, ayrılır ve Hollywood’a yerleşir. Ünlü bir isim olma hayaliyle gidilen bu kentte Zappa boş hayallerle işe başlamaz ve iki sene boyunca grafikerlik, sanat yönetmenliği gibi işlerle haşır neşir olarak hayatını idame ettirir.
Bu süre içinde müziğe de ara vermez ve her fırsatta şansını denemekten vazgeçmez. Bunun bir sonucu olarak ilk profesyonel işini alır ve yakın arkadaşı, ünlü yönetmen Tim Carey’nin The World’s Greatest Sinner adlı filminin müziğini yapar.

Frank Zappa & the Mothers of Invention

1962-1963 yıllarında arka arkaya 45’likler çıkarır. Daha sonraları üne kavuşacak olan A Concerto for Two, America Drinks and Goes Home, Tijuana Surf, The Big Surfer gibi başarılı çalışmaları, bu dönemlerde yaptığı müziklerindendir.
Bu 45’liklerden kazandığı parayla Z adını verdiği bir müzik stüdyosu kurar.
Eski dostu Captain Beefheart ile birlikte bu yıllarda kurdukları “Muthers” grubuyla çalışmalarına ise ara vermeden devam eder.

Muthers ile birlikte çaldıkları barlarda şehrin diğer gruplarıyla tanışırlar. Bunların arasından Ray Collins’in grubu The Soul Giants ile özel olarak ilgilenir ve sonunda 1965 yılında bu grup ile birleşerek, grubun ismini “The Mothers” yaparlar.
Frank Zappa (gitar), Ray Collins (vokal), Elliot Ingber (gitar), Roy Estrada (bas) ve Carl Black’ten (davul) oluşan grup kısa sürede Hollywood gece piyasasının ünlü gruplarından birisi haline gelir ve ilk plak anlaşmalarını yaparlar.
Yaptıkları müziğin değişikliği ve yeniliğini, ticari bir mantıkla ele alan Verve plak şirketinin isteği ile grubun ismi The Mothers of Invention olarak değiştirirler ve ilk albümleri Freak Out (1966) bu isimle çıkar.

Freak Out, getirdiği müzikal değişim ve yeniliği bir kenara bıraksak bile, rock müzik tarihinin ilk konsept albümü, hem de ilk ikili (double) albümüyle büyük ilgi çekmeyi başarır.
Birbiri ardına gelen albümlerle; hem deneysel hem geleneksel, hem tonal hem atonal müzikleriyle, provokatif, argo ve küfür dolu şarkı sözleriyle ve azgın sahne şovlarıyla topluluk kısa sürede dünya çapında üne kavuşur.
Bu yıllarda Zappa, Melody Maker dergisine kapak olan, saçları iki yandan bağlı, etekli ve el çantalı haliyle klozette otururken verdiği poz ile o yıllarda bütün gençlerin duvarlarını süsleyen bir sembol halini almıştı.
Konsere gittiği hemen her yerde ise, çocuklarını zehirlediğini düşündükleri bu adamlara kızgın anneler Zappa’nın o şehire gelmemesi için gösteriler düzenlemeyi alışkanlık haline getirmişlerdi.

Oldukça hızlı ve gürültülü geçen bir 3 yılın ardından 1969 yılında Frank Zappa, solo çalışma kararı alır ve The Mothers of Invention, Zappa’nın ayrılmasıyla dağılır. Uncle Meat, bu bağlamda, Zappa’nın ilk solo albümü olarak kabul edilebilir.
Dönem dönem tekrar bir araya gelseler ve birlikte albümler ve turneler yapsalar da, bu tarihten itibaren bir daha sürekli olarak bir araya gelmezler.

Dünya müzik tarihinin en üretken müzisyenlerinden birisi olan Zappa’nın müziği ise tabir edilemeyen bir kategoridedir.
Rock, jazz, fusion, rap, reggae, elektronik, klasik; her ne yaparsa yapsın onun için her zaman uçuş serbest olmuştur.
Apostrophe, Joes Garage, Sheik Yerbouti, Them or Us, Zoot Allures, Broadway the Hardway gibi albümleri, üretken yaşamının en popüler albümlerinden bazıları olmuştur.

Tek başına, sadece synclavier kullanarak yaptığı Jazz from Hell albümüyle, ve ölümünden sonra Sofa adlı şarkısı Grammy ödülüne layık görülen sanatçı, 4 Aralık 1993 tarihinde prostat kanserine yenik düşerek hayatını kaybeder.

Albümler

  • Freak Out (1966)
  • Absolutely Free (1967)
  • Lumpy Gravy (1968)
  • We’re Only In It for the Money (1968)
  • Cruising with Ruben & the Jets (1968)
  • Mothermania (1968)
  • Uncle Meat (1969)
  • Hot Rats (1969)
  • Burnt Weeny Sandwich (1969)
  • Weasels’ve Ripped My Flesh (1970)
  • Chunga’s Revenge (1970)
  • Fillmore East (1971)
  • 200 Motels (1971)
  • Just Another Band From L.A. (1972)
  • Waka Javaka (1972)
  • The Grand Wazoo (1972)
  • Overnite Sensation (1973)
  • Apostrophe (1974)
  • Roxy Elsewhere (1974)
  • One Size Fits All (1975)
  • Bongo Fury (1975)
  • Zoot Allures (1976)
  • Zappa in New York (1978)
  • Studio Tan (1978)
  • Sheik Yerbouti (1979)
  • Orchestral Favorites (1979)
  • Joe’s Garage (1979)
  • Tinseltown Rebellion (1981)
  • Shut Up n’ Play Yer Guitar (1981)
  • You’re What You Is (1981)
  • Ship Arriving Too Late to Save the Drowning Witch (1982)
  • Rare Meat: Early Productions of Frank Zappa (1983)
  • The Man From Utopia (1983)
  • Baby Snakes (1983)
  • The London Symphony Orchestra (1983)
  • The Perfect Stranger (1984)
  • Them or Us (1984)
  • Thingfish (1984)
  • Old Masters (1985)
  • Frank Zappa Meets the Mothers of Prevention (1985)
  • Does Humor Belong in Music (1986)
  • Jazz From Hell (1987)
  • Guitar (1989)
  • Broadway the Hardway (1990)
  • The Yellow Shark (1991)
    Bilgi Kaynak: Vikipedi