GEMİCİLİK TERİMLERİ
Denizcilikte birçok dilden birbirine geçmiş olan binlerce gemicilik terimi vardır. Biz burada bir denizcinin ilk karşılaşabileceği ve bilmesi gereken bazı terimleri kısaca açıklamaya çalışacağız. Bu terimler sürekli kullanıldığından dolayı güvenli ve doğru iletişimin sağlanabilmesi için mutlaka bilinmesi gerekir. Denizcilik dili tek başına bir lisan olacak kadar zengindir.
Alesta: Hazır ol anlamında uyarı komutudur. Bir işe hazır olunmasını ifade eder.
Neta: Her işi denize uygun halde tertipli ve düzenli hale getirmek. Neta etmek.
Aganta: Zincir veya halatın kısa bir süre içinde tutulup bırakılmaması.
Mola: Halatı bırakmak, koy vermek, salmak.
Fora: Halatı bağlı olduğu yerden çözmek, çıkarmak.
Volta: Halatı bir babaya, aneleye ya da koçboynuzuna sararak bağlamak.
Vira: Vinç veya ırgatla halatı veya zinciri çekmek. Yükü vinçle yukarı almak. Vira etmek.
Mayna: Bir yükü aşağı indirme, aşağı doğru yavaşça bırakma emri.
Hisa: Bir şeyi yukarı kaldırmak. Yelkeni basmak.
Arya: Toka edilmiş sancağı, flamayı aşağı indirmek.
Laçka: Halatı tamamen elden çıkarmadan boş vermek, kaçırmak.(Laşka)
Varda: Kaçıl !, kendini kolla anlamında uyarıdır.
Toka Etmek: Bir şeyi yerine kadar kaldırmak (sancağı toka etmek).
Hisa: Bir şeyi yukarı kaldırmak (hisa sancak, hisa kürek)
Çapariz: Yapılmakta olan bir manevranın veya işin engellenmesi. Demir zincirlerinin birbirine dolşaması.
Alabora: Teknenin yan yatarak dönmesi, altüst olma
DENİZDE KULLANILAN ÖLÇÜLER
Denizde kullanılan hız ve uzunluk ölçüleri karada kullanılanlardan farklıdır. Denizde kullanılan hız ölçüsü mil/saat (knot) tir. Teknenin bir saatte mil olarak aldığı mesafeye denir. Saatte 15 mil yapan tekneinn hızı 15 knot’tur.
Mesafe ölçüleri ise sırasıyla şu şekildedir:
- Linye: 1/8 pus.
- Pus (Inch): 2,54 cm.
- Kadem (Feet): 12 pus; 30,48 cm.
- Yarda (Yard): 3 kadem;36 pus; 91,5 cm.
- Kulaç (Fathom): 2 yarda; 6 kadem; 183 cm.
- Gomina (Cable): 608 kadem; 185,2 m.
- Mil (Mille): 10 gomina; 6080 kadem, 1852 m
